Sensorisch spel is niet alleen iets wat je in een speciale speelhoek of tijdens georganiseerde activiteiten kunt doen. Je kunt het écht eenvoudig in het dagelijks leven (van je kind) integreren! Of jouw kind nu thuis is, onderweg, op de kinderopvang of in de klas, er zijn talloze manieren om kinderen spelenderwijs hun zintuigen te laten ontdekken. Hier delen we praktische tips en creatieve ideeën om sensorisch spel moeiteloos in jouw dagelijkse leven op te nemen.
Sta eens stil bij jouw dagelijkse gewoontes
Sensorisch spel helpt bij de ontwikkeling van diverse vaardigheden. Door het op te nemen in de dagelijkse gewoontes, profiteert je kind constant van deze voordelen zonder dat het extra tijd of moeite kost. Bovendien kan sensorisch spel bijdragen aan een rustmoment op de dag of juist helpen om energie kwijt te raken. Sta eens stil bij jouw dagelijkse gewoontes en ontdek hoeveel zintuigen er aan het werk zijn bij zaken die jij op de automatische piloot doet!
Eenvoudige toepassingen
1. Ochtendroutine: een zintuiglijke start van de dag
Ik weet niet hoe de ochtenden bij jullie zijn, maar die van ons kunnen best hectisch zijn. Met kleine sensorische prikkels start jouw kind ontspannen en alert aan de dag (en daar profiteren ze de hele dag van). Afhankelijk van de leeftijd van jouw kind, kun je bijvoorbeeld de volgende activiteiten toevoegen aan jullie opstartritueel:
- Voelen: Laat jouw kind verschillende texturen voelen bij het aankleden, zoals een zachte trui of een ruwe spijkerbroek.
- Ruiken: Gebruik een geurende bodylotion of laat je kind verschillende ontbijtproducten ruiken en proeven. Ga bijvoorbeeld voor vers fruit in de granola, een spread voor op brood, kruidenthee, knapperig brood, smeuïge havermout of friszure yoghurt.
- Merk je dat jouw kind het ochtendritueel als hectisch ervaart, plan dan wat rustmomenten in. Vooral doordeweeks helpt dit ons om te voorkomen dat we in één streep vanuit ons bed de kinderen gevoed en gekleed op de opvang en school afzetten, waarna ze daar ook nog flink wat prikkels te verduren krijgen.
2. Sensorisch spel tijdens het eten
Eten biedt een natuurlijke kans om de zintuigen te prikkelen. Hierboven gaven we al wat mogelijkheden voor toepassingen bij het ontbijt, maar je kunt dit natuurlijk bij elke maaltijd toepassen. Wij vinden het onder andere leuk om tegenstellingen te creeeren, zoals: warm en koud eten op het bord (bijvoorbeeld warme aardappeltjes met koude zelfgemaakte appelmoes), iets zachts en hard combineren (croutons in de soep) of iets fris combineren met iets zoets (appel met kaneelsuiker). Hier nog wat tips:
- Verschillende texturen en temperaturen aanbieden, zoals knapperige groenten, warme soep of koude yoghurt (of dus in tegenstellingen).
- Jouw kind zelf op laten scheppen, smeren of kneden met eten (bijvoorbeeld brood beleggen, havermout opscheppen of samen iets bakken).
- Geur, kleur en smaak benoemen, zodat kinderen leren hoe verschillende voedingsmiddelen ruiken, proeven en eruitzien.
3. Sensorische activiteiten tijdens buitenspelen
Buitenspelen is de perfecte manier om sensorisch spel toe te passen zonder extra voorbereidingen of benodigdheden. De wereld is voor kinderen een enorme speel- en ontdektuin waar genoeg voorhanden is om mee te spelen. Takjes, blaadjes, water, zand, modder, steentjes.. je snapt ’t idee. In onze woonwijk is gelukkig veel te ontdekken en genoeg groen om in en mee te spelen.
- Laat jouw kinder met hun blote voeten in het gras, zand of water lopen.
- Moedig het aanraken van natuurlijke materialen aan, zoals bladeren, modder, water en stenen (pas op voor hondenpoep 🙁 ).
- Stimuleer auditieve waarneming door te luisteren naar natuurgeluiden: ritselende blaadjes, fluitende vogels of regen die op de grond tikt. De gevorderden kunnen natuurlijk door met bijvoorbeeld het herkennen van vogels aan hun gezang!
4. Sensorische speelmomenten binnen
Als het even niet zo lekker weer is buiten of de kinderen houden het even voor gezien, dan is er binnen ook genoeg te ontdekken. Gelukkig hoef je niet heel veel sensorisch speelgoed te hebben. Trek maar eens één van jouw kasten open!
- Geef je kind een bak met gedroogde bonen, rijst of pasta en laat ze met hun handen graven en scheppen.
- Gebruik zachte stoffen, dekens of sjaals voor een tastspel waarin kinderen texturen kunnen ontdekken of verstop iets in de dekens.
- Laat kinderen spelen met geurige materialen zoals kruidenpotjes, geurkaarsen of zeep (of laat ze het zelf maken).
5. Sensorisch spel tijdens badtijd
Mocht je een bad hebben, dan is dat ook een fijne plek om de zintuigen aan het werk te zetten. Je kunt bijvoorbeeld spelen met koud en warm water door verschillende temperaturen uit te proberen (pas wel op voor té heet of té koud water). Onze favoriet is natuurlijk wel het badschuim. De kinderen spelen er altijd met veel plezier mee door het te vormen en te kneden. Als het aan hen ligt, gaat de hele fles badschuim er in. Het fijne aan badschuim vind ik persoonlijk het soort van ritselende geluid. Wil je jouw kinderen er extra op laten focussen? Dim dan het licht, zodat hun gehoor automatisch extra geprikkeld wordt! Verder ligt onze badkuip vaak vol met allerhande bekertjes, washandjes en foam dat op de rand geplakt kan worden. We krijgen ze dan ook vaak moeilijk weer úit bad.. 😉
6. Sensorisch spel als rustmoment voor het slapen gaan
Een rustige afsluiting van de dag helpt kinderen beter te slapen. Vooral jonge kinderen kunnen moeite hebben met het afschakelen, vooral als ze de hele dag voldoende prikkels hebben binnengekregen. Het kan helpen om hun zintuigen minder (harde) prikkels te geven, zodat ze langzaam tot rust kunnen komen. Ga over op zacht, gedimd licht, zorg voor rustige, kalmerende muziek of geef ze een massage met een zachte creme. Pas wel op dat je er zelf niet bij in slaap valt.
Onze ervaring met sensorisch spel in het dagelijkse leven
Door zintuiglijke ervaringen te koppelen aan de dagelijkse bezigheden, merken we dat het vrij eenvoudig is om elke activiteit interessanter te maken. Door er extra focus op te leggen, zien we dat onze kinderen ook met meer aandacht bezig zijn. Het zijn simpele, maar vaak waardevolle momenten voor ze. Welke dagelijkse bezigheid ga jij verrijken met een sensorische activiteit?
